Οι Χιώτες της Αττικής σε ενθουσιασμό για την απελευθέρωση της Χίου
Η απόφαση για κατάληψη και απελευθέρωση της Χίου από την οθωμανική Αυτοκρατορία τον Νοέμβριο του 1912, καθώς και οι πρώτες ελπιδοφόρες πληροφορίες από την πορεία του εκστρατευτικού σώματος υπό την διοίκηση του Συνταγματάρχη Δελαγραμμάτικα, θα έφερναν ξέφρενο ενθουσιασμό στους απανταχού Χιώτες της διασποράς και οι οποίοι θα εκδήλωναν τους διακαείς πόθους τους με κάθε είδους εκδηλώσεις και γραπτά τεκμήρια
Στο ημερολόγιό του ο Δεκανέας Κωνσταντίνος Λινάρδοςόπως αναγράφεται στο «Εμπρός δια της Λόγχης – Η μεγάλη εξόρμηση (1912-1913) Σαραντόπουλος Φώτης» γράφει με έντονο συναισθηματισμό τα παρακάτω
¨…Ο ενθουσιασμός των κατοίκων (Χίου) απερίγραπτος. Όστις δεν είδε ιδίοις όμμασι τοιούτου είδους σκηνάς δεν δύναται να φαντασθεί το μεγαλείον των. Όλοι έκλαιον εκ χαράς, μας έρραινον με δάφνας, σμύρνα, κουφέτα, μας εφίλουν σταυροκοπούμενοι και λέγοντες ο Χριστός Ανέστη. Υπό τας ζητωκραυγάς του πλήθους εφτάσαμεν εις την πλατείαν…»
Η Σφαγή του 1822 θα αποτελούσε για το νησί και τους επιζώντες και διασκορπισθέντες στα πέρατα της γης μια ιστορική στιγμή μετάβασης, από την οποία χρέος κάθε Χιώτη θα ήταν η αναγέννηση του τόπου και η πρωτοπορία σε διεθνές επίπεδο, αυτό καθαυτό το γεγονός όμως θα ήταν να μη πέσει ποτέ σε λήθη αλλά να αποτελέσει ένα διακαή πόθο, μία διαρκή προσπάθεια, μία ανταπόδοση, μία τιμή για τους πολλούς νεκρούς μας και η οποία θα ήταν η απελευθέρωση και η ένωση με την μητέρα Πατρίδα.
Εύλογα λοιπόν οι Χιώτες της Αττικής και συγκεκριμένα στον Πειραιά θα εκδήλωναν την χαρά τους όπως διαβαζούμε στην εφημερίδα ¨ΣΦΑΙΡΑ 13/11/1912¨ στους χώρους της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας στο κτήριο της Ναυτιλιακής εταιρεία του κυρίου Μιχαληνού. Θα συμμετείχαν όλα τα παραλιακά καταστήματα, θα κόρναραν πλοία και εργοστάσια και το βράδυ θα γινόταν δεξίωση και ρίψη πυροτεχνημάτων. Παρεμπιπτόντως στο ίδιο φύλλο της εφημερίδας διαβάζουμε για την έλευση Ελληνοαμερικάνων να πολεμήσουν ως εθελοντές στον Βαλκανικό πόλεμο που διεξάγει η χώρα.
Ενθουσιώδη θα είναι τα τηλεγραφήματα των Χιωτών του Πειραιά προς τον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο και η απάντηση αυτού προς τους Γ.Καζανόβα, Καλλιμασιώτη, Μιχαληνό και Δαμαλά σχετικά με την ένωση της Χίου με την Ελλάδα ήταν τα εξής λόγια ¨ Ευχαριστεί και αντισυγχαίρει όλους τους Χίους του Πειραιά για τη λύτρωση του νησιού τους και εύχεται την πλήρη ευόδωση των κοινών πόθων για χάρη των εθνικών συμφερόντων.¨
Στο τηλεγράφημα των Χίων Πειραιά προς τον Ε.Βενιζέλο, με την οποία εκφράζεται η ευγνωμοσύνη τους για την απόδοση του νησιού στην Ελλάδα υπογράφεται από πλήθος Χιωτών του Πειραιά. Τα τεκμήρια μπορούμε να τα βρούμε στην ιστοσελίδα του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών & Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» .
Από τις εκδηλώσεις ενθουσιασμού και περαίωσης των πόθων για ελευθερία δεν θα μπορούσε να λείπει το αρχαιότερο Χιακό σωματείο με την επωνυμία την χρονιά εκείνη ως ¨Χιακή Αδελφότης Αθηνών¨. Στο δημοσίευμα της εφημερίδας ΑΘΗΝΑΙ με ημερομηνία 18/11/1912μιλάει για την λαμπρή γιορτή και δοξολογία της Χιακής Αδελφότητας στο Ιερός Ναός της Κοιμήσεως Θεοτόκου της Χρυσοσπηλαιωτίσσης χοροστατούντος του επισκόπου Θήρας Αγαθαγγέλου. Πολλοί Χιώτες του Πειραιά γίνονταν μέλη της Χιακής Αδελφότητας Αττικοβοιωτίας ο ΚΟΡΑΗΣ, μετά την συγχώνευση τον Ιούλιο του 1927 του Χιακού Συνδέσμου ο Όμηρος και τα μέλη του Πειραιά και των Χιωτών της Μικράς Ασίας που ήταν ενταγμένα στον ¨ΟΜΗΡΟ¨ Πειραιά, εντάχθηκαν στον ¨ΚΟΡΑΗ¨.
Το 1934 έχοντας ως έδρα τον Πειραιά, το χιακόσωματείο ¨Ο ΚΟΡΑΗΣ¨ διοργάνωσε επετειακή ομιλία για την απελευθέρωση με ομιλητή τον καταγωγή από την Χίο Λάμπρο Πορφύρα.
Η κατάληψη του νησιού θα ολοκληρωθεί πολύ αργότερα τον Δεκέμβριο του 1912 όμως η προσμονή και το ηθικό και εθνικό χρέος του Χιώτη και ειδικότερα του Χιώτη της διασποράς που πολύ πιθανόν να είναι απόγονος της πικρής ιστορίας που προηγήθηκε της απελευθέρωσης, να εκδηλώθηκε με ξέφρενο ενθουσιασμό και με πολύ μεγάλο συμβολισμό.
