Νέες Χιακές Εκδόσεις
Ιάκωβου Γ. Μπριλή, Συντ/χου Μαθηματικού Μ.Ε.:
<<Ο ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑΣ, ΠΟΛΕΩΣ ΧΙΟΥ ΚΑΙ Η
ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΟΥ>>
Του Γιώργου Φωτ. Παπαδόπουλου –Μέλους Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών
Μια από τις μεγαλύτερες και ομορφότερες Ενορίες της πόλεως Χίου είναι
αυτή του Ιερού Ναού Ευαγγελισμού της Θεοτόκου (Ευαγγελιστρίας), στην ομώνυμη
περιοχή, νότια του κεντρικού λιμανιού και μέχρι τα όρια με το Βαρβάσι και τη
Φάρκαινα. Η Ενορία συνορεύει βόρεια και εν μέρει δυτικά και ανατολικά με την
Ενορία Μητροπόλεως Χίου, κυρίως δυτικά με την Ενορία Αγ. Ιωάννου Θεολόγου, εν
μέρει δυτικά με την Ενορία Αγ. Ιωάννου Προδρόμου και νότια με τις Ενορίες
Κοιμήσεως Θεοτόκου Φαρκαίνης και Αγ. Λουκά Βαρβασίου.
Για την ιστορία του Ιερού Ναού Παναγίας Ευαγγελιστρίας ερεύνησε,
μελέτησε, κατέγραψε και εξέδωσε –πρόσφατα- ένα εμπεριστατωμένο πόνημα ο
ακάματος συγγραφέας και ερευνητής της τοπικής εκκλησιαστικής -και όχι μόνο-
ιστορίας και λαογραφίας, κ. Ιάκωβος Γ. Μπριλής, συνταξιούχος Μαθηματικός και
Πρόεδρος του Εκπολιτιστικού Συνδέσμου <<Δεσμός Φραγκομαχαλά>>.
Ο αγαπητός μας κ. Ιάκωβος αφιέρωσε εκατοντάδες ώρες στη Βιβλιοθήκη
Χίου <<Κοραής>>, αλλά και άλλα αρχεία (όπως της Ιεράς Μητροπόλεως Χίου) και
συλλογές, προκειμένου να συγκεντρώσει διάφορα στοιχεία και ακολούθως να τα
συνθέσει, ώστε να καταγραφεί το ιστορικό ανέγερσης του Ναού, οι διατελέσαντες
Ιερείς, Ιεροψάλτες, Επίτροποι, μεγάλοι Δωρητές και Ευεργέτες του, αλλά και η
πρόσφατη ιστορία της ευρύτερης περιοχής του.
Σε ένα βιβλίο 100 σελίδων, ο φιλομαθής και φιλοάγιος σκαπανέας κ. Μπριλής
περικλείει όλη την πληροφόρηση της πλούσιας βιβλιογραφίας του, παρέχοντας στον
αναγνώστη με λόγο απλό και γλαφυρό το προϊόν της εμπεριστατωμένης έρευνάς του.
Το βιβλίο προλογίζει ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Χίου κ. Μάρκος.
Ξεκινά με την ονομαστική αναφορά (ανά περιοχή της Χίου) όλων των Ι.
Ναών που είναι αφιερωμένοι στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και συνεχίζει με τη
γεωγραφική αποτύπωση του χώρου που βρίσκεται ο Ι. Ναός Ευαγγελιστρίας Χίου, το
ιστορικό ανοικοδόμησης (σχέδια, αρχικές μελέτες -περί το έτος 1914-, δαπάνες), το
ξεκίνημα των εργασιών, τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν, τις δωρεές και τους
εράνους, τον ηλεκτροφωτισμό του (1927-1929), την έλευση εξ Αγίου Όρους για
προσκύνημα της Τιμίας Ζώνης της Θεοτόκου (1930), μέχρι την ολοκλήρωση και τα
εγκαίνια του Ι. Ναού από τον Μητροπολίτη Χίου Ιωακείμ (Στρουμπή) και τον Βοηθό
Επίσκοπο Ιωνοπόλεως Γρηγόριο (Σπανούδη) στις 16 Σεπτεμβρίου 1934. Επίσης, για
την περίοδο έκτοτε μέχρι και σήμερα, γίνεται λεπτομερής αναφορά σε όλες τις
μεγάλες δωρεές και τις εκτεταμένες εργασίες εντός και εκτός του Ναού
(Κωδωνοστάσια, Ενοριακή αίθουσα, Κέντρο νεότητας, προμήθειες Εκκλησιαστικών
Ειδών- Καλυμμάτων-Σκευών, κλπ.). Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι, ήδη από τον
χρόνο του μεγάλου σεισμού της Χίου (<<χαλασμός>) το έτος 1881, υπήρχε στο ίδιο
σημείο ξύλινος Ναός της Παναγίας, που εγκαινιάστηκε από τον τότε Μητροπολίτη
Χίου (και μετέπειτα Μυριοφύτου και Περιστάσεως) Γρηγόριο (Φωτεινό), στις 8
Νοεμβρίου 1881. (Να σημειώσουμε ότι και οι τρεις -3- Επίσκοποι που εγκαινίασαν
τον Ναό της Παναγίας -παλαιότερο και νεότερο- ήσαν Χιώτες). Τέλος, να
αναφέρουμε ότι, το ύψωμα-λοφίσκος επί του οποίου βρίσκεται ο Ναός ονομάζεται
<<Ψωμί>> ή <<των Ασωμάτων>> (διότι στην κορυφή του βρισκόταν πολύ
παλαιότερα μικρός Ναός των Ταξιαρχών, εξ ου και μέχρι σήμερα η διερχόμενη οδός
δυτικά του Ναού ονομάζεται Ασωμάτων, ενώ η νοτίως μεγάλη οδός ονομάζεται
Ευαγγελιστρίας. Γι΄ αυτό και το βόρειο κλίτος του Ναού με την Αγία Τράπεζά του
είναι αφιερωμένο στους Ταξιάρχες).
(Στο ιερό βήμα του Ι. Ναού Ευαγγελιστρίας ανδρωθήκαμε περί την πίστη ως
παιδιά, σε όλα τα μαθητικά μας χρόνια και μέχρι τον Γάμο μας, που τελέστηκε στον
Ναό αυτό προ δεκαπενταετίας).
Το βιβλίο ο συγγραφέας αφιερώνει <<στην Υπέρμαχο Στρατηγό, Θεοτόκο
Μαρία, την Υψηλοτέρα και Πλατυτέρα Ουρανού και Γης, με τη συμπλήρωση εκατό
χρόνων από τη θεμελίωση του Ιερού Ναού της στο λόφο ΄΄Ψωμί΄΄ της πόλεως
Χίου>>.
Η έκδοση του έγινε από το Βιβλιοπωλείο <<ΠΥΞΙΔΑ>> Χίου, από όπου και
μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να το προμηθευτούν.
Ο συγγραφέας του, κ. Ιάκωβος Γ. Μπριλής, έχει εκδώσει ανάλογα πονήματα,
με την ιστορία των Ιερών Ναών Αγίων Κηρύκου και Ιουλίττης Βροντάδου και Αγίου
Νικολάου Φραγκομαχαλά, αλλά και αρκετά άλλα περίφημα βιβλία που αφορούν
μορφές και γεγονότα της Χίου και της Μικράς Ασίας, όπως και προσωπικότητες των
Επιστημών και των Γραμμάτων.
Τον κ. Ιάκωβο Γ. Μπριλή συγχαίρουμε εγκάρδια για την έκδοση του νέου του
πονήματος και ευχαριστούμε θερμά για την επίδοση ενός αντιτύπου του (με ευγενική
αφιέρωση), ευχόμενοι καλή δύναμη και καλή συνέχεια στις ερευνητικές του
προσπάθειες, που μας καθιστούν κοινωνούς και συνάμα γνώστες της ιστορίας του
τόπου μας.-
Γιώργο Φωτ. Παπαδόπουλο
