Δεν είναι καθόλου εύκολο να αποφύγει κανείς τα μικροπλαστικά στο φαγητό του, όσο υγιεινή διατροφή κι αν κάνει.
Σε μελέτη του περασμένου Φεβρουαρίου, το 90% των δειγμάτων ζωικών και φυτικών πρωτεϊνών βρέθηκαν θετικά για μικροπλαστικά, μικροσκοπικά θραύσματα πολυμερούς που μπορεί να κυμαίνονται από 5 χιλιοστά έως και 1 μικρόμετρο (ένα εκατομμυριοστό του μέτρου). Οτιδήποτε μικρότερο από 1 μικρόμετρο είναι νανοπλαστικό και μετράται σε δισεκατομμυριοστά του μέτρου.
Ούτε, όμως, οι χορτοφάγοι μπορούν να ξεφύγουν, σύμφωνα με μελέτη του 2021. Εάν το πλαστικό είναι αρκετά μικρό, τα φρούτα και τα λαχανικά μπορούν να απορροφήσουν μικροπλαστικά μέσω του ριζικού τους συστήματος και να μεταφέρουν αυτά τα χημικά κομμάτια στους μίσχους, τα φύλλα, τους σπόρους και τους καρπούς του φυτού.
Στο αλάτι και τη ζάχαρη
Το αλάτι, επίσης, μπορεί να είναι γεμάτο πλαστικό. Μια μελέτη του 2023 διαπίστωσε ότι το χοντρό ροζ αλάτι Ιμαλαΐων που εξορύσσεται από το έδαφος είχε τα περισσότερα μικροπλαστικά, ακολουθούμενο από το μαύρο αλάτι και το θαλασσινό αλάτι. Το ίδιο ισχύει και για τη ζάχαρη, σύμφωνα με μελέτη του 2022.
Το ρύζι είναι επίσης «ένοχο». Μελέτη του Πανεπιστημίου του Κουίνσλαντ διαπίστωσε ότι για κάθε 100 γραμμάρια (1/2 φλιτζάνι) ρυζιού που τρώνε οι άνθρωποι, καταναλώνουν τρία έως τέσσερα χιλιοστόγραμμα πλαστικού – ο αριθμός εκτοξεύεται στα 13 χιλιοστόγραμμα ανά μερίδα για το στιγμιαίο ρύζι. (Μπορείτε να μειώσετε τη μόλυνση από πλαστικό έως και 40% πλένοντας το ρύζι, δήλωσαν οι ερευνητές).
Μην ξεχνάμε και το εμφιαλωμένο νερό: ένα λίτρο νερού περιείχε κατά μέσο όρο 240.000 πλαστικά σωματίδια από επτά τύπους πλαστικών, συμπεριλαμβανομένων των νανοπλαστικών, διαπίστωσε μελέτη του περασμένου Μαρτίου.
«Στο κόκκινο» παναρισμένες γαρίδες και κοτομπουκιές
Στη μελέτη του περασμένου Φεβρουαρίου, η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Environmental Research, οι ερευνητές εξέτασαν πάνω από δώδεκα δημοφιλείς πρωτεΐνες, όπως το μοσχάρι, τις παναρισμένες και άλλου τύπου γαρίδες, το στήθους κοτόπουλου και τις παναρισμένες κοτομπουκιές, το χοιρινό κρέας, τα θαλασσινά, το τόφου και διάφορα vegan προϊόντα «κρέατος» με βάση τα φυτά.
Οι παναρισμένες γαρίδες περιείχαν μακράν τα περισσότερα μικροπλαστικά, κατά μέσο όρο πάνω από 300 κομμάτια ανά μερίδα. Οι vegan κοτομπουκιές ήρθαν δεύτερες με κάτι λιγότερο από 100 κομμάτια ανά μερίδα, ακολουθούμενες από τις κανονικές κοτομπουκιές. Οι λιγότερο μολυσμένες πρωτεΐνες ήταν τα στήθη κοτόπουλου, ακολουθούμενες από τα χοιρινά φιλέτα και το τόφου.
Αφού συνέκριναν τα αποτελέσματα με τα δεδομένα κατανάλωσης, οι ερευνητές εκτίμησαν ότι η μέση έκθεση των Αμερικανών ενηλίκων στα μικροπλαστικά θα μπορούσε να κυμαίνεται μεταξύ 11.000 και 29.000 σωματιδίων ετησίως.
Δεν γλιτώνουν τα φρούτα και τα λαχανικά
Οι ωκεανοί είναι γεμάτοι με πλαστικά και μια σειρά από μελέτες έχουν καταγράψει πώς αυτά καταλήγουν στα θαλασσινά που τρώμε. Πολύ λιγότερο έχουν μελετηθεί τα μκροπλαστικά στα φρούτα και τα λαχανικά. Μελέτη του Αυγούστου του 2020 που δημοσιεύθηκε στο Environmental Science, βρήκε μεταξύ 52.050 και 233.000 πλαστικά σωματίδια κάτω των 10 μικρομέτρων σε διάφορα φρούτα και λαχανικά.
Τα μήλα και τα καρότα ήταν τα πιο μολυσμένα, με πάνω από 100.000 μικροπλαστικά ανά γραμμάριο. Τα μικρότερα σωματίδια βρέθηκαν στα καρότα, ενώ τα μεγαλύτερα κομμάτια πλαστικού βρέθηκαν στο μαρούλι, το οποίο ήταν και το λιγότερο μολυσμένο λαχανικό.
Το σοκ του εμφιαλωμένου νερού
Υπάρχουν 16.000 πλαστικές χημικές ουσίες, με τουλάχιστον 4.200 από αυτές να θεωρούνται ιδιαίτερα επικίνδυνες για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον. Καθώς αυτές οι χημικές ουσίες διασπώνται στο περιβάλλον, μπορούν να μετατραπούν σε μικροπλαστικά και στη συνέχεια σε νανοπλαστικά.
Μια πρόσφατη μελέτη που χρησιμοποίησε νέα τεχνολογία, διαπίστωσε ότι ο αριθμός των νανοπλαστικών σε τρεις δημοφιλείς μάρκες νερού που πωλούνται στις ΗΠΑ κυμαίνεται μεταξύ 110.000 και 370.000 ανά λίτρο. Προηγούμενες έρευνες που χρησιμοποιούσαν παλαιότερη τεχνολογία είχαν εντοπίσει μόνο περίπου 300 νανοπλαστικά στο εμφιαλωμένο νερό, μαζί με μεγαλύτερα μικροπλαστικά.
Συμβουλές για να τα αποφύγετε
Για να μειώσετε την έκθεσή σας στα μικροπλαστικά, οι ειδικοί συμβουλεύουν τα εξής:
- Προσπαθήστε να αποφεύγετε να τρώτε οτιδήποτε έχει αποθηκευτεί σε πλαστικό δοχείο. Αναζητήστε τρόφιμα που είναι αποθηκευμένα σε γυαλί, εμαγιέ ή αλουμινόχαρτο.
- Φοράτε ρούχα από φυσικά υφάσματα και αγοράστε καταναλωτικά προϊόντα από φυσικά υλικά.
- Μην βάζετε πλαστικό στο φούρνο μικροκυμάτων. Ζεστάνετε τα τρόφιμα σε γυάλινο σκεύος ή προτιμήστε τον κανονικό φούρνο.
- Καταναλώνετε όσο το δυνατόν περισσότερα φρέσκα τρόφιμα και περιορίστε την αγορά επεξεργασμένων και υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων τυλιγμένων σε πλαστικό.
Με πληροφορίες από: Which foods have the most plastics? You may be surprised by Sandee LaMotte, CNN
