Λίγο πριν από την συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προχώρησε στη δημοσιοποίηση ενός κειμένου – ενημέρωσης με ερωτήσεις και απαντήσεις γύρω από την επένδυση του αντιμονίου.
Q&As ΔΜΧ ΧΙΟΥ (Sb)
Γιατί επιλέξαμε να αξιοποιήσουμε το Δημόσιο Μεταλλείο του αντιμονίου;
Το αντιμόνιο (Sb) ανήκει στη λίστα των Κρίσιμων Ορυκτών Πρώτων Υλών (KΟΠΥ ή CRMs) που έχει δημοσιεύσει η ΕΕ, των οποίων η αξιοποίηση προωθείταιαπό τον Ευρωπαϊκό Νόμο για τις ΚΟΠΥ (CRM Act)μέσω Στρατηγικών Έργων (Strategic Projects). Η χώρα μας είναι από τις ελάχιστες στην Ευρώπη, μαζί με την Ιταλία και την Αυστρία που κατέχουν κοιτάσματα αντιμονίου, πλην όμως αναξιοποίητα ως σήμερα. Με τα νέα περιοριστικά μέτρα της Κίνας (παράγει περίπου το 50% της παγκόσμιας παραγωγής και ανακοίνωσεπεριορισμό των εξαγωγών Sb από 15/9/2024) γίνεται αντιληπτό πως η χώρα μας μπορεί να πρωταγωνιστήσει στην ασφαλή τροφοδοσία της Ε.Ε. κατά την Πράσινη Μετάβαση.
Γιατί επιλέξαμε να πάμε προκηρύξουμε το ΔΜΧ Χίου;
Η παλαιότερη εξορυκτική δραστηριότητα στον Κέραμο, οι έρευνες του ΙΓΜΕ και Πανεπιστημίων, και η εξέλιξη της επιστήμης και τεχνολογίας της εξόρυξης και επεξεργασίας ΟΠΥ μας κάνει να πιστεύουμε πως μια προσπάθεια αξιοποίησης του κοιτάσματος αντιμονίουστην Αμανή θα έχει πολλαπλά οφέλη για την εθνική οικονομία αλλά πρωτίστως για την τοπική κοινωνία. Η προτεραιότητά μας είναι η εξόρυξη με σεβασμό στο περιβάλλον, ανταπόδοση στην τοπική κοινωνία και με μεγάλη τοπική προστιθέμενη αξία.
Πως ενημερώθηκε η τοπική κοινωνία;
Η διαδικασία διερεύνησης της δυνατότητας εκμίσθωσης έχει ξεκινήσει από το 2022. Ζητήθηκαν γνωμοδοτήσεις από τους παρακάτω φορείς και υπηρεσίες:
o Δ/νση Τεχνικών Έργων της Περιφερειακής Ενότητας Χίου.
o Δ/νση Γ2 (Υποδομής και Προστασίας Περιβάλλοντος) του Γενικού Επιτελείου Στρατού
o Δνση Τεχνικών Υπηρεσιών Δήμου Χϊου
o Δ/νση Συντονισμού και Επιθεώρησης Δασών της Επιθεώρησης Εφαρμογής Δασικής Πολιτικής Αιγαίου του ΥΠΕΝ.
o Δ/νση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού Βορείου Αιγαίου της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου.
o Δ/νση Δασών Χίου
o Τμήμα Επιτρεπτών Επεμβάσεων στα Δασικά Εδάφη, Πάρκων και Αλσών της Δ/νσηςΠροστασίας Δασών, της Γενικής Γραμματείας Δασών του ΥΠΕΝ.
o ΕΑΓΜΕ
o Εφορεία Αρχαιοτήτων Χίου
o Δνση Περιβάλλοντος & Χωρικού Σχεδιασμού, της Περιφέρειας Β. Αιγαίου
o Δ/νση Τεχνικού Ελέγχου, της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου
o Τμήμα Επιθεώρησης Μεταλλείων, του Σώματος Επιθεώρησης Βορείου Ελλάδος του ΥΠΕΝ.
o Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης(ΔΙΠΑ) ΥΠΕΝ
Οι παραπάνω έχουν γνωμοδοτήσει πως δεν συντρέχουν απαγορευτικοί λόγοι κατά αρμοδιότητα για την έρευνα και αξιοποίηση του μεταλλείου.
Παράλληλα, τον Ιούλιο 24 έγινε ειδική ημερίδα στο νησίμε συμμετοχή της Υφυπουργού ΠΕΝ, του Γενικού Γραμματέα ΕΟΠΥ και Υπηρεσιακών παραγόντων ΥΠΕΝ και της ΕΑΓΜΕ, ενώ το διάστημα 25/9-25/10 έγινε ηλεκτρονική δημόσια διαβούλευση των κειμένων του διαγωνισμού με τη βοήθεια του Δήμου Χίου στην ιστοσελίδα του. Συλλέχθηκαν και απαντήθηκαν ένα προς ένα από την Υπηρεσία 109 διαφορετικά σχόλια πολιτών και φορέων.
Στη συνέχεια, το θέμα τέθηκε στο Δημοτικό Συμβούλιο Χίου, που εξέφρασε γραπτά ερωτήματα προς το ΥΠΕΝ. Για τη συλλογή αξιόπιστων απαντήσεων το ΥΠΕΝ απευθύνθηκε στις συναρμόδιες υπηρεσίες και σε έγκριτους πανεπιστημιακούς εγνωσμένου κύρους πουεξέφρασαν γραπτώς τη θέση τους και έδωσαν τις απαντήσεις στα ερωτήματα που συλλέχθηκαν και στις διευκρινίσεις που ζητήθηκαν κατά τη διαβούλευση. Από την 25.11.2024 που διαβιβάστηκε ο φάκελος με τις απαντήσεις στα ερωτήματα της διαβούλευσης στο Δημοτικό Συμβούλιο και το Δήμαρχο Χίου αλλά και στην Περιφέρεια, δεν έχει επανέλθει κάποιος φορέας με νέες ερωτήσεις.
Πως θα διεξαχθεί η διαγωνιστική διαδικασία;
Η διαγωνιστική διαδικασία θα γίνει σε δύο φάσεις. Στην Α’ Φάση θα κληθούν οι υποψήφιοι επενδυτές μέχρι τις 10/03/2025 να υποβάλλουν μη δεσμευτικά το ενδιαφέρον τους μαζί με τα δικαιολογητικά συμμετοχής. Οι επιλέξιμοι επενδυτές (αυτοί δηλαδή που πληρούν συγκεκριμένα τεχνικοοικονομικά κριτήρια και κριτήρια επιλογής/αποκλεισμού) θα κληθούν στη Β’ Φάση να υποβάλλον τις δεσμευτικές τους προσφορές, επί των οποίων θα αξιολογηθούν, θα βαθμολογηθούν και να προκύψει ο πλειοδότης με αυστηρά κριτήρια επιλογής.
Πως θα επιλεχθεί ο ανάδοχος;
Η Α’ Φάση πρόκειται περί μη δεσμευτικής εκδήλωσης ενδιαφέροντος και εξέτασης των τυπικών προσόντων επιλεξιμότητας, των λόγων αποκλεισμού και των δικαιολογητικών οικονομικής και τεχνικής ικανότητας.
Κατά τη Β’ Φάση Υποβολής δεσμευτικών προσφορών οι επιλέξιμοι υποψήφιοι θα δεσμευθούν με κατάθεση εγγυητικών επιστολών για όλα τα θέματα όπως για την προστασία του περιβάλλοντος, την ερευνητική και εξορυκτική διαδικασία, την ακριβή τήρηση των γεωμετρικών ορίων του μισθωτικού αντικειμένου, την τελική μελλοντική αποκατάσταση του ερευνητικού και εξορυκτικού πεδίου, το σεβασμό και την τήρηση της μεταλλευτικής και της περιβαλλοντικής νομοθεσίας καιτων υφιστάμενων διακρατικών συνθηκών της χώρας, δεσμεύσεις οι οποίες θα προστεθούν και ως συμβατικοί όροι στη σύμβαση μίσθωσης.
Οι αυστηρές απαιτήσεις τεχνικής ικανότητας και χρηματοοικονομικής δυναμικότητας οδηγούν μόνο σε σοβαρούς επενδυτές. Επίσης οι προδιαγραφές του επιλέξιμου Μισθωτή θα περιλαμβάνουν δέσμευση εγκατάστασης πιστοποιημένων συστημάτων ISO 9001 (Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας, 14001 (Σύστημα Διαχείρισης Περιβάλλοντος) και 45001 (Σύστημα Ασφάλειας Εργασίας), καθώς και εφαρμογής ΒΑΤ (Best Available Techniques), στην παραγωγική διαδικασία.
Πως θα προστατευτεί το περιβάλλον και οι κάτοικοι – εργαζόμενοι;
Η προστασία του περιβάλλοντος και της υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων και κατοίκων της περιοχής είναι αντικείμενο της περιβαλλοντικής αδειοδότησης και της τεχνικής αδειοδότησης. Ο Ανάδοχος οφείλει να καταθέσει την σχετική ΜΠΕ (η οποία θα είναι αντικείμενο διαβούλευσης με την τοπική κοινωνία) και σαφείς και αυστηροί όροι θα επιβληθούν στην σχετική ΑΕΠΟ. Προτεραιότητα για την κυβέρνηση είναι η ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του έργου και αυτό θα τεθεί ως σαφής όρος στη σύμβαση. Κατά την έρευνα αυτό θα είναι αμελητέο καθώς η μέγιστη αναμενόμενη επέμβαση είναι οι γεωτρήσεις. Κατά την εκμετάλλευση που αναμένεται τουλάχιστον 5 χρόνια αργότερα, εφόσον βρεθούν ικανά κοιτάσματα για τον ίδιο λόγο θα δοθεί προτεραιότητα στην Υπόγεια Εκμετάλλευση.
Παράλληλα, με την εφαρμογή των διατάξεων του νομικού πλαισίου προστασίας των δασών, της βιοποικιλότητας, των υδάτων, των πηγών (ιαματικών και μη), της ποιότητας του αέρα και του εδάφους, καθώς και των διατάξεων για τη διαχείριση αποβλήτων, διασφαλίζεται η προστασία του περιβάλλοντος λαμβάνοντας τα κατάλληλα μέτρα πρόληψης. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να υπογραμμιστεί ότι το εθνικό δίκαιο για όλα τα παραπάνω ζητήματα είναι πλήρως εναρμονισμένο με το ενωσιακό αντίστοιχο· επομένως, η προστασία του περιβάλλοντος περιβάλλεται με αυξημένες εγγυήσεις, ελέγχεται αυστηρά από τα όργανα ελέγχου του ΥΠΕΝ και της Περιφέρειας και σε κάθε περίπτωση έχει προτεραιότητα.
Υπάρχει περίπτωση επιφανειακής εξόρυξης; Πως θα προστατευτεί το περιβάλλον και η υγεία στην περίπτωση αυτή;
Βάσει των όσων έχουν γίνει γνωστά μέχρι στιγμής, στηνεκμετάλλευση μεταλλευτικών ορυκτών εντός του ΔΜΧΧίου έχει ήδη εφαρμοστεί υπόγεια εξόρυξη, η οποία διακρίνεται από αυξημένο βαθμό περιβαλλοντικής συμβατότητας και από το ελάχιστο δυνατό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Συγκεκριμένα, διεθνούς φήμης και αναγνώρισης καθηγητής του ΕΜΠ δηλώνειότι «η πιθανότητα επιφανειακής εκμετάλλευσης είναι ελάχιστη».
Η περιβαλλοντική νομοθεσία (που είναι η ευρωπαϊκή ουσιαστικά, όπως ενσωματώθηκε στην Εθνική μας Νομοθεσία) δεν μπορεί εκ των προτέρων να αποκλείσει την εφαρμογή οποιασδήποτε μεθόδου εκμετάλλευσης. Οι προτάσεις για μέθοδο εκμετάλλευσης αποτελούν αντικείμενο των μελετών που θα υποβάλλει ο ανάδοχος φορέας του έργου, και σε κάθε περίπτωση τα μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος που θα επιβληθούν ως όροι στον ανάδοχο θα είναι τόσο λεπτομερή και αυστηρά, που θα παρέχουν πρόληψη και προστασία από τις αναμενόμενες επιπτώσεις. Επίσης, ύψιστη βαρύτητα στις επιλογές του φορέα θα έχει να ελαχιστοποιήσει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα ώστε να συμμορφωθεί προς αντίστοιχο όρο της σύμβασης και στη στάθμιση εναλλακτικών λύσεων, η οποία αποτελεί κεντρικό ζήτημα της ΜΠΕ, η υπόγεια εξόρυξη πλεονεκτεί σαφώς· επομένως, εκ των πραγμάτων ενθαρρύνεται σημαντικά (έως και υποδεικνύεται) η υπόγεια εξόρυξη ως προτιμώμενη μέθοδος αντί της επιφανειακής.
Ο χώρος έρευνας – εκμετάλλευσης (πολύγωνο), ενσωματώνει περιοχές Νatura, χωριών – πηγών ιαματικών. Ποια είναι η συσχέτιση αυτών με το ΔΜΧ;
Η ευαισθησία όλων των θέσεων ή περιοχών που εμπίπτουν στην έκταση ενός έργου ή γειτνιάζουν με αυτό, εξετάζεται με ιδιαίτερη λεπτομέρεια στη ΜΠΕ και οδηγεί στη λήψη ειδικών μέτρων προστασίας, ανάλογων με τις ανάγκες και τις ειδικές ευαισθησίες κάθε περιοχής. Για ορισμένα είδη περιβαλλοντικά ευαίσθητων περιοχών, όπως οι περιοχές του δικτύου Natura 2000, ο νόμος απαιτεί ειδικές μελέτες, με τις οποίες αναλύεται με μεγάλη λεπτομέρεια (συχνά με τη βοήθεια και παρατηρήσεων πεδίου) η οικολογική ευαισθησία των προστατευόμενων στοιχείων και διαμορφώνονται τα κατάλληλα μέτρα προστασίας. Όλα τα μέτρα αυτά θα ενσωματωθούν και ως όροι της σύμβασης πέρα από τους όρους της περιβαλλοντικής αδειοδότησης.
Πως συνδέεται η διαδικασία έγκρισης της ΜΠΕ με την τοπική κοινωνία;
Η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) τίθεται σε δημόσια διαβούλευση με το ενδιαφερόμενο κοινό, ήτοι τους πολίτες και τους φορείς εκπροσώπησής τους, καθώς και με την τοπική αυτοδιοίκηση. Οι απόψεις της διαβούλευσης λαμβάνονται υπόψη με ιδιαίτερη βαρύτητα κατά τη λήψη της απόφασης έγκρισης ή μη του έργου: σε περίπτωση που οι απόψεις αυτές αναδεικνύουν ανυπέρβλητα προβλήματα, το έργο δεν λαμβάνει περιβαλλοντική αδειοδότηση. Σε περίπτωση που από τη διαβούλευση αναδεικνύονται ζητήματα αντιμετωπίσιμων περιβαλλοντικών επιπτώσεων, εντάσσονται στην απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων, τα κατάλληλα μέτρα αντιμετώπισής των επιπτώσεων αυτών. Σε κάθε περίπτωση, ο βαθμός αποδοχής της ΜΠΕ από την τοπική κοινωνία, ασκεί βαρύνοντα ρόλο στην τελική απόφαση.
Κατά την λειτουργία των μεταλλείων στο παρελθόν είχαν αναφερθεί πολλοί θάνατοι των εργαζομένων. Για ποιο λόγο η κατάσταση θα είναι διαφορετική σήμερα;
Αν και το αντιμόνιο εμφανίζει μια δυνητικά τοξική μορφή ηπιότερη κατά πολύ του αρσενικού, δεν υπάρχει συσχέτιση σήμερα της λειτουργίας μεταλλείων αντιμονίου με επιπτώσεις στην υγεία των εργαζομένων.
Σήμερα, το ιδιαιτέρως απαιτητικό κανονιστικό πλαίσιουγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων, σε συνδυασμό με τις σύγχρονες και απόλυτα ασφαλείς μεθόδους εξόρυξης και επεξεργασίας, εγγυώνται υψηλό επίπεδο προστασίας του ανθρώπου και του περιβάλλοντος και, εκ του λόγου αυτού, οποιαδήποτε σύγκριση με τις μεθόδους του παρελθόντος δεν έχει κανένα αντικείμενο.
Συγκεκριμένα, πλέον σε όλα τα μεταλλεία όχι μόνο λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων (συστήματα αερισμού, μάσκες, κλπ.) αλλά και δεν εκτίθενται οι εργαζόμενοι σε κινδύνους με βάση την τεχνολογία και τους σχετικούς νόμους, διατάξεις και κανονισμούς, με αποτέλεσμα η τήρησή τους να οδηγεί σε πλήρη διασφάλιση της υγείας των εργαζομένων. Σε γενικές γραμμές, τόσο η μεταλλευτική νομοθεσία και οι σχετικοί κανονισμοί για την υγεία των εργαζομένων (αλλά και της γύρω περιοχής) όσο και τα τεχνολογικά μέσα για την εφαρμογή τους είναι πολύ πιο αποτελεσματικά καιαυστηρά και, προφανώς, ουδεμία σχέση έχουν με αυτά του 1950.
Τι θα ζητήσει η Κυβέρνηση από τον Ανάδοχο;
Το τετράπτυχο μιας επιτυχημένης εξορυκτικής δραστηριότητας είναι:
1. Προστασία του Περιβάλλοντος
2. Θέσεις Εργασίας με προτεραιότητα απασχόλησης και εκπαίδευσης εργαζομένων από τη τοπική κοινωνία
3. Έσοδα για το ελληνικό δημόσιο με αυξημένα ανταποδοτικά στην τοπική κοινωνία. Απόδοση σημαντικού μέρους των εσόδων στον οικείο Δήμο.
4. Συμβολαιοποιημένο Πρόγραμμα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (CSR) με εμπροσθοβαρήυλοποίηση, από το πρώτο έτος της μίσθωσης
Ποιο είναι το αντικείμενο της μίσθωσης; Είναι τα χωράφια των κατοίκων; Είναι η ιαματική πηγή των Αγιασμάτων;
Αντικείμενο είναι το μετάλλευμα (κοίτασμα) που θα διαπιστωθεί ότι υπάρχει μετά από 5ετή μεταλλευτική έρευνα εντός του προς μίσθωση ΔΜΧ των 9,02Km2.
Δεν υπόκεινται στην μίσθωση χωριά, οικισμοί, κτίσματα, εγκαταστάσεις, υποδομές, οι χώροι δημοσίων, δημοτικών ή κοινοτικών οδών και πλατειών, ο αιγιαλός, η παραλία και οι λοιποί κοινόχρηστοι χώροι και εκτάσεις κατεχόμενες από δημοσίας χρήσεως τόπους εντός των οποίων η μεταλλευτική έρευνα απαγορεύεται (άρθρο 18 Μεταλλευτικού Κώδικα).
Επίσης, δεν υπόκειται στη μίσθωση η ζώνη προστασίας της ιαματικής πηγής Αγιασμάτων (ΦΕΚ 2973/Β’/30.08.2017).
Ο επενδυτής μετά τη σύναψη της μίσθωσης λειτουργεί ανεξέλεγκτα;
Όχι. Ο ανάδοχος οφείλει εντός συγκεκριμένων χρονοδιαγραμμάτων να προβεί σε έγκριση του προγράμματος έρευνας και σε περιβαλλοντική και τεχνική αδειοδότηση του έργου. Τους όρους της σύμβασης, της έγκρισης προγράμματος, της ΑΕΠΟ και της έγκρισης τεχνικής μελέτης που θα εκδοθεί ελέγχουν οι αρμόδιες υπηρεσίες του ελληνικού δημοσίου, Σώμα Επιθεώρησης Βορείου Ελλάδος ΥΠΕΝ με τα αντίστοιχα τμήματα περιβάλλοντος και μεταλλείων και οι Περιφερειακές Υπηρεσίες με τα Κλιμάκια Ελέγχου Ποιότητας Περιβάλλοντος (ΚΕΠΠΕ).
Επιπλέον σχεδιάζεται η δημιουργία μιας ειδικής επιτροπής παρακολούθησης του έργου στην οποία θα συμμετέχουν εκπρόσωποι του ελληνικού δημοσίου και της τοπικής κοινωνίας.
Ποιες θα είναι οι παρεμβάσεις κατά το στάδιο της Έρευνας;
Οι εργασίες την πρώτη 5ετία της μίσθωσης θα είναι αποκλειστικά εργασίες μεταλλευτικής έρευνας(γεωτρήσεις). Μετά την τεχνική και περιβαλλοντική αδειοδότηση, θα γίνουν σημειακές δειγματοληπτικές γεωτρήσεις, σε χώρο 200τ.μ περίπου ανά γεώτρηση και ενδεχομένως οι απαιτούμενοι δρόμοι πρόσβασής τους. Συνολικά εκτιμούμε το ποσοστό κατάληψης εδάφους στο 2-3 τοις χιλίοις του συνολικού μισθωμένου χώρου.
Όλες οι γεωτρήσεις θα αποκατασταθούν και οι επεμβάσεις τους είναι πλήρως αναστρέψιμες, οπότε η Έρευνα καθαυτή έχει «μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα», όπως βεβαιώνουν αρμόδιος καθηγητήςΑΠΘ και η ΕΑΓΜΕ.
Παράλληλα, τόσο κατά την περίοδο της Έρευνας όσο και κατά την περίοδο ενδεχόμενης Εκμετάλλευσης, προβλέπεται η τήρηση των διατάξεων του Κανονισμού Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών, όπως η απόσταση ασφαλείας από κατοικίες, κτίσματα, δρόμους, εγκαταστάσεις, δίκτυα-αγωγούς νερού-ενέργειας, αρχαιολογικούς χώρους κλπ.
Ποια τα οφέλη για την τοπική κοινωνία
Τα οφέλη της τοπικής κοινωνίας μέσω συμβολαιοποιημένου δεσμευτικού προγράμματος δαπανών και μέσω απόδοσης μισθωμάτων αλλά και οι νέες θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν για την τοπική κοινωνία θα είναι βασικά κριτήρια επιλογής πλειοδότη με σημαντική βαρύτητα στη συνολική βαθμολογία.
Συγκεκριμένα, το Άρθρο 17 της σύμβασης προβλέπει ότι ο μισθωτής δεσμεύεται για Πρόγραμμα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης ορισμένου προϋπολογισμού για την πρώτη 5ετία που θα προκύπτει από την προσφορά του.Συγκεκριμένα, από την πρόταση θα προβλέπονται ετήσιες δαπάνες εταιρικής κοινωνικής ευθύνης από το πρώτο έτος έρευνας.
Σημαντικό έσοδο επίσης θα αποτελέσει το 20 έως 40% του μισθώματος εκμετάλλευσης το οποίο θα αποδίδεται κάθε χρόνο από την έναρξη της εκμετάλλευσης (2η πενταετία) στο Δήμο Χίου. Το μίσθωμα συνδέεται με την τιμή πώλησης του μεταλλεύματος (με ποσοστό ανάλογα με το αν το μετάλλευμα πωλείται επεξεργασμένο ή όχι). Υπολογίζεται ότι το μίσθωμα που θα αποδίδεται στο Δήμο Χίου θα κυμαίνεται μεταξύ 300.000€ έως 650.000€ ετησίως (βλ. παρακάτω αναλυτικά), εφόσον ο μισθωτής προχωρήσει σε εκμετάλλευση.
Τέλος, η ανάπτυξη της δραστηριότητας αυτής θα επιφέρει σημαντική βελτίωση και ενίσχυση των υποδομών της περιοχής (π.χ. οδικό και ηλεκτρικό δίκτυο, λιμένες, αποκατάσταση παλαιών εγκαταστάσεων μεταλλείου κλπ).
ΠΟΣΑ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΚΑΤΑΒΑΛΟΜΕΝΑ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΧΙΟΥ ΜΙΣΘΩΜΑΤΑ
Η εταιρία υποχρεούται σε ένα ετήσιο Πάγιο και σε ένα Αναλογικό μίσθωμα, τα οποία συμψηφίζονται. Αν το Αναλογικό είναι μεγαλύτερο, πληρώνει το Πάγιο συν τη Διαφορά. Αν το Αναλογικό είναι μικρότερο πληρώνει το Πάγιο.
Το Αναλογικό Μίσθωμα υπολογίζεται σύμφωνα με το άρθρο 84 του Μεταλλευτικού Κώδικα:
«4.1. Μετά την έναρξη της περιόδου εκμετάλλευσης, ο Μισθωτής οφείλει να καταβάλλει στο Ελληνικό Δημόσιο, για κάθε έτος μίσθωσης, το προβλεπόμενο πάγιο και αναλογικό μίσθωμα, όπως αυτό υπολογίζεται στην Προσφορά του, και σύμφωνα με το άρθρο 84 του Μεταλλευτικού Κώδικα, όπως αυτό ισχύει.»
Το Πάγιο, υπολογίζεται με μαθηματικό τύπο στην προσφορά, η οποία γίνεται αναπόσπαστο τμήμα της σύμβασης και δεσμεύει τον μισθωτή. Είναι δε εγγυημένο μέσω της κατατεθειμένης εγγυητικής επιστολής, την οποία οφείλει να αναπροσαρμόζει κάθε 5ετία και να αντικαθιστά σε κάθε επιβολή ποινής. Με βάση δεδομένα μισθωμάτων μισθωμένων μεταλλείων αναμένεται για τα πρώτα πέντε έτη η είσπραξη μισθωμάτων ύψους 1.000.000 €.
Σύμφωνα με το άρθρο 84 του Κώδικα:
«1. Για την εκμίσθωση δικαιωμάτων μεταλλειοκτησίας, καθώς και δικαιωμάτων που απορρέουν από άδειες μεταλλευτικών ερευνών ορίζεται ως ανώτατο όριο θεμιτού μισθώματος επί της τιμής πωλήσεως του μεταλλεύματος ή του προϊόντος επεξεργασίας αυτού:
α. το 12% επί της τιμής αυτής, στην περίπτωση που το μετάλλευμα πωλείται επί δαπέδου του μεταλλείου ως έχει και όπως εξορύσσεται (run of mine, tout venant) χωρίς οποιαδήποτε μηχανική προπαρασκευή ή άλλη κατεργασία,
β. το 8% επί της τιμής αυτής, στην περίπτωση που το μετάλλευμα πωλείται με όρους Free on Board ή Free onTruck (F.O.B. ή F.O.T.) ως έχει και όπως εξορύσσεται(run of mine, tout venant) χωρίς οποιαδήποτε μηχανική προπαρασκευή ή άλλη κατεργασία,
γ. το 4% επί της τιμής αυτής, στην περίπτωση που το μετάλλευμα πωλείται με όρους Free on Board ή Free onTruck (F.O.B. ή F.O.T.) κατόπιν μηχανικής προπαρασκευής (ενδεικτικά θραύσης, δροαυτοκαθαρισμού και ταξινόμησης) ή και εμπλουτισμού (ενδεικτικά υδρομηχανικού και φυσικομηχανικού, περιλαμβανομένης της διαφορικής επίπλευσης, κατά την οποία γίνεται χρήση επιφανειακών φυσικοχημικών φαινομένων),
δ. το 2% επί της τιμής αυτής, στην περίπτωση που το μετάλλευμα πωλείται με όρους Free on Board ή Free onTruck (F.O.B. ή F.O.T.) κατόπιν, πέραν όλων των ανωτέρω επεξεργασιών, και επεξεργασίας στην οποία διεξάγονται και χημικές διεργασίες, δηλαδή κατόπιν εξαγωγικής μεταλλουργικής επεξεργασίας, χωρίς όμως την παραγωγή τελικού μεταλλουργικού προϊόντος, ήτοι μετάλλου ή κράματος (ενδεικτικά φρύξης λευκολίθουγια την παραγωγή μαγνησίας),
ε. το 1,5% επί της τιμής αυτής, στην περίπτωση που το μετάλλευμα πωλείται με όρους Free on Board ή Free onTruck (F.O.B. ή F.O.T.) κατόπιν, πέραν όλων των ανωτέρω επεξεργασιών, και επεξεργασίας στην οποία διεξάγονται και χημικές διεργασίες, δηλαδή κατόπιν εξαγωγικής μεταλλουργικής επεξεργασίας, η οποία οδηγεί στην παραγωγή τελικού μεταλλουργικού προϊόντος, ήτοι μετάλλου ή κράματος.»
Υπολογίζεται ότι το αναλογικό μίσθωμα θα είναι 1.600.000€, θα υπερβαίνει σε κάθε περίπτωση το πάγιο και θα αποδίδονται από αυτό 320.000€ έως 640.000€ ετησίως στο Δήμο Χίου με απόφαση του ΥΠΕΝ.
Υπάρχει κίνδυνος για τα νερά; Τι θα συμβεί στις Πηγές Αγιασμάτων;
Οι πηγές νερού και τα υπόγεια νερά όλης της χώρας προστατεύονται από τις διατάξεις των Σχεδίων Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής και σύμφωνα με την Οδηγία Πλαίσιο για τα Νερά. Οι ιαματικές πηγές προστατεύονται ειδικότερα με τις διατάξεις του Ν. 3498/2006 «Ανάπτυξη ιαματικού τουρισμού και λοιπές διατάξεις» (ΦΕΚ 230/Α’/24.10.2006).
Η υδροφορία του ιαματικού πόρου δεν επηρεάζεται από τις εργασίες έρευνας. Σε περίπτωση ενδεχόμενης εκμετάλλευσης, η περιβαλλοντική αδειοδότηση θα επιβάλει την τήρηση ζώνης προστασίας, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
Στο πλαίσιο του προγράμματος του «Δικτύου Παρακολούθησης Υπόγειων Νερών» που εκτελεί η ΕΑΓΜΕ, η Χίος παρακολουθείται συστηματικά από το 2012. Επομένως η ΕΑΓΜΕ, αξιοποιώντας τις αρμοδιότητές της ως υπεύθυνη αρχή για την ποιοτική και ποσοτική παρακολούθηση των υπόγειων υδάτων, θααναλάβει την παρακολούθηση των υπόγειων υδάτων για όλη τη διάρκεια των μεταλλευτικών δραστηριοτήτων και θα εξασφαλίσει την προστασία των υδατικών πόρων, παρακολουθώντας τη συμπεριφορά των υπόγειων υδάτων και διασφαλίζοντας την ποιότητά τους, σύμφωνα με τις ισχύουσες περιβαλλοντικές απαιτήσεις και κανονιστικά πλαίσια.
Θα υπάρχει ποσοστό σκόνης στον αέρα; Που θα πηγαίνουν τα λύματα από την δραστηριότητα;
Οι εκπομπές αερίων (π.χ. από τον εξαερισμό των στοών) θα υποβάλλονται σε κατάλληλη επεξεργασία (π.χ. διαμέσου φίλτρων) ώστε να απομακρύνονται τα αιωρούμενα σωματίδια, ενώ η διαβροχή θα εξασφαλίζει την αποφυγή δημιουργίας σκόνης.
Επίσης, η διαχείριση των υγρών αποβλήτων θα πραγματοποιείται υποχρεωτικά σε εσωτερικές εγκαταστάσεις που θα αποτελούν οργανικό τμήμα του συνολικού έργου και οι οποίες θα επιτυγχάνουν απομάκρυνση της ρύπανσης, ώστε η όποια εκροή (αν υπάρξει) να είναι σύμφωνη με τα εκάστοτε ισχύοντα, ιδιαιτέρως αυστηρά Πρότυπα Ποιότητας Περιβάλλοντος.
Τι θα γίνει όταν τελειώσει ενδεχόμενη εκμετάλλευση; Πως θα επανέλθει η περιοχή;
Τόσο η νομοθεσία όσο και η σύμβαση, η ΑΕΠΟ και η Τεχνική Μελέτη περιλαμβάνουν αυστηρές και απαρέγκλιτες δεσμεύσεις του αναδόχου για το κλείσιμοτου ενδεχόμενου μεταλλείου και την αποκατάσταση πλήρως της περιοχής μετά το τέλος της εκμετάλλευσης. Αυτές περιλαμβάνουν:
o Κατάθεση εγγυητικής επιστολής ύψους ίσου με το κόστος αποκατάστασης
o Αποξήλωση Εγκαταστάσεων: Ασφαλής απομάκρυνση εγκαταστάσεων εξόρυξης και επεξεργασίας.
o Αποκατάσταση Γης: Αποκατάσταση της περιοχής στην προηγούμενη φυσική ή οικονομικήκατάσταση.
o Οικονομικό Κόστος Κλεισίματος: Δέσμευση πόρων για αποκατάσταση και μακροπρόθεσμη περιβαλλοντική παρακολούθηση.
o Μετα-Εξορυκτική Χρήση Γης: Επιλογήοικονομικών δυνατοτήτων όπως γεωργία, τουρισμός ή ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
o Αποκατάσταση Οικοσυστημάτων: Επαναφύτευση, σταθεροποίηση εδαφών και αποκατάσταση φυσικών οικοτόπων.
o Παρακολούθηση Ποιότητας Νερού: Εξασφάλιση ότι οι υδάτινοι πόροι παραμένουν χωρίς ποιοτική επιβάρυνση και μετά την εξόρυξη.
